Jak zmieniało się podejście i rozumienie stroju ludowego w Polsce? O tym opowiadamy w 8. odcinku podcastu „Wszyscy jesteśmy ze wsi”.
W podcaście występują: Ewa Rossal – z Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Patryk Rutkowski – ze Szkoły doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego oraz właściciel firmy „Szafa Etnografa”, a także Brygida Borecka – twórczyni ludowego stroju z Domysłowa.
Historia kulturowego podejścia do ubiorów wywodzących się ze wsi jest długa. Z podcastu dowiemy się, z czym związane było stworzenie „stroju narodowego” w XIX wieku opartego o modę wsi podkrakowskich, będącego elementem konstruowania polskiej ideologii narodowowyzwoleńczej. „Strój krakowski traktowany instrumentalnie stał się narzędziem politycznym w rękach walczących o niepodległość. Kolejnym omówionym etapem historii podejścia do stroju jest przewartościowanie go w okresie PRL, gdy z identyfikatora przynależności do warstwy społecznej stał się identyfikatorem regionu i w końcu kraju.
W ostatniej części, omówione współczesne podejście do stroju ludowego. Jak wspomina w podcaście jego redaktorka, Katarzyna Chodoń, dziś tworzy się subkultura fanów zmitologizowanego obrazu polskiej wsi, ale istnieją również pomysły na tworzenie nowych strojów według reguł, jakimi kierowali się nasi pradziadowie przy produkcji swoich ubrań. To drugie podejście prezentuje Brygida Borecka – twórczyni ludowego stroju z Domysłowa.
Ewa Rossal zwraca natomiast uwagę, że dzisiejszy strój polskiej wsi nie jest objęty badaniami. „Obecnie tzw. strój ludowy głównie odgrywa rolę swoistego kostiumu (…) Zajmowanie się współczesnymi ubiorami wsi sprowadza się do badania tych (…) znikających elementów dziedzictwa ludowego i ich rekonstrukcji przez co umykają nam ważne aspekty tego, jak obecnie funkcjonuje on dla użytkowników.”
Całość odcinka do przesłuchania pod adresem:
Patronami medialnymi projektu są Pressje, Pismo Folkowe, Nowy Obywatel, Magazyn Kontakt i Le Monde Diplomatique.
Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”.
Prowadząca podcast:
Katarzyna Chodoń – folklorystka, śpiewaczka, dyplomowana choreografka polskich tańców tradycyjnych. Prowadzi warsztaty śpiewu i tańca. Współpracuje z instytucjami kulturalnymi przy projektach związanych z edukacją regionalną (Muzeum Etnograficzne w Krakowie, Mały Kolberg , MCK “Sokół” w Nowym Sączu.