Wesele i pogrzeb. Co nam pozostało z dawnych obrzędów?

Obyczaj. „Jego złamanie jest jednoznaczne z naruszeniem normy społecznej i może spotkać się z dezaprobatą, a nawet potępieniem […] i wieloma różnymi nieformalnymi sankcjami społecznymi.” Tak definiuje go Barbara Ogrodowska.
Dziś jesteśmy świadkami jednoczesnej globalizacji, ale też chęci powrotu do tradycji ludowych. Czy w takiej sytuacji, w nowych społecznościach wiejskich, jest jeszcze miejsce na wydarzenie znacznie ważniejsze rangą niż obyczaj?
Oglądaj pod linkiem: https://www.facebook.com/events/1600406376826467

Czytaj dalej „Wesele i pogrzeb. Co nam pozostało z dawnych obrzędów?”

Nowy strój ludowy – 9 odcinek podcastu o kulturze i historii wsi

Jak zmieniało się podejście i rozumienie stroju ludowego w Polsce? O tym opowiadamy w 8. odcinku podcastu „Wszyscy jesteśmy ze wsi”.

W podcaście występują: Ewa Rossal – z Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Patryk Rutkowski – ze Szkoły doktorskiej Uniwersytetu Śląskiego oraz właściciel firmy „Szafa Etnografa”, a także Brygida Borecka – twórczyni ludowego stroju z Domysłowa.

 

Czytaj dalej „Nowy strój ludowy – 9 odcinek podcastu o kulturze i historii wsi”

Wirtualny warsztat kamieniarki bruśnieńskiej

Kamieniarka bruśnieńska jest znakiem rozpoznawczym Roztocza. Stowarzyszenie Folkowisko od samego początku swojego istnienia zajęło się promowaniem tej niezwykłej sztuki ludowej. Połączone działania Józefa Lewkowicza, lokalnego artysty, z członkiem naszego stowarzyszenia (Grzegorz Ciećka), przynoszą fantastyczne efekty. Jesteśmy coraz bliżej upragnionego celu, jakim jest tworzenie podwalin ludowego uniwersytetu sztuki na Roztoczu. Na razie mamy dla Was wirtualne warsztaty kamieniarskie, stworzone dzięki Józefowi Lewkowiczowi i jego stypendium MKiDN. Miejmy nadzieję, że gdy minie zagrożenie epidemiczne, ruszymy z warsztatem realnym, gdzie nauczycielem byłby między innymi Józef Lewkowicz. Możliwe, że na najbliższym Folkowisku, jednym z punktów festiwalu będzie warsztat kamieniarski, którego efektem będzie rzeźba-pomnik Folkowiska.
Czytaj dalej „Wirtualny warsztat kamieniarki bruśnieńskiej”

Wirtualny warsztat drzeworytniczy

Drzeworyty płazowskie, będące istotnym elementem historii sztuki, są ważnymi eksponatami dla polskiej kultury ludowej. Muzeum Etnograficzne w Krakowie, gdzie można znaleźć oryginalne klocki drzeworytnicze z Płazowa, podejmowało wiele inicjatyw promujących te drzeworyty. Były one eksponowane na wystawach w wielu miejscach w Europie. Tymczasem w swojej ojczyźnie, w Płazowie, ziemi lubaczowskiej i na Podkarpaciu zostały zapomniane. Dlatego też powstała inicjatywa reaktywacji tej sztuki. Mamy narzędzia do tego!
Czytaj dalej „Wirtualny warsztat drzeworytniczy”

Jak buntowali się chłopi?

W potocznej opinii chłopi się nie buntowali. Jeżeli już pokazuje się chłopów w historii, to raczej jako uległych lub pogodzonych z losem. W stosunku do PRL używano pojęcia homo sovieticus, które miało m.in. określać chłopską podległość. Tymczasem kiedy przyjrzymy się sprawie bliżej okazuje się, że chłopi buntowali się często, stosowali też taktyki oporu ukrytego, codziennego w każdym systemie, który uważali, że tłamsi ich wolność i ogranicza możliwości.

W 6. odcinku podcastu „Wszyscy jesteśmy ze wsi” zastanowimy się nad tym jak wyglądał taki chłopski opór ukryty? Prześledzimy też sytuacje, kiedy chłopi buntowali się w sposób jawny.

Słuchaj:

 

Czytaj dalej „Jak buntowali się chłopi?”

Mowa tworząca relacje – 7. odc. podcastu Wszyscy jesteśmy ze wsi

„Gwara to jest język najintymniejszych relacji ludzkich, czyli domu”.
 
Tak o języku naszych dziadków mówił Jan Miodek. Przez ostatnie 100 lat zmieniło się nie tylko pojęcie domu, ale i pochodzenia. W dzisiejszych czasach ludzie szukają swoich korzeni wracając ku tradycjom ludowym, a jak jest z mową?

Czytaj dalej „Mowa tworząca relacje – 7. odc. podcastu Wszyscy jesteśmy ze wsi”

Kamieniarka bruśnieńska – historia i reaktywacja

Sztuka ludowa, jaką było kamieniarstwo bruśnieńskie, od początku istnienia Stowarzyszenia Folkowisko było ważnym aspektem naszych działań promocyjnych i badawczych. Dlatego chętnie bierzemy udział w różnych akcjach promocyjnych tego tematu. Poznajcie historię kamieniarki bruśnieńskiej:

Pierwsze wzmianki o istnieniu Starego Brusna pochodzą z 1444 roku, kiedy to w akcie nadania wsi Horyniec wymienione są sąsiednie majątki. Nazwa wsi pochodzi od słowa „brus”, czyli dużego ociosanego kawałka kamienia. Nie ma wtedy jeszcze informacji o tym, że wydobywany jest tam kamień do celów rzemieślniczych. Dopiero w 1565 roku znajdziemy informację w lustracji królewskiej wsi Brusno:

Czytaj dalej „Kamieniarka bruśnieńska – historia i reaktywacja”

Drzeworyt Płazowski – historia i reaktywacja

Jako Stowarzyszenie Folkowisko, mamy wielki zaszczyt wspierać bardzo ciekawą lokalną inicjatywę, która przypomina niezwykłą historię z małej wsi Płazów, położonej w sąsiedztwie Gorajca. Działania te nakierowane są też na reaktywację sztuki drzeworytniczej w regionie. Już w 2016 roku zainteresowaliśmy się tą niezwykłą sztuką i podczas festiwalu Folkowisko promowaliśmy temat. Oto efekt. Poznajcie historię tej niezwykłej sztuki:

Drzeworyt płazowski, to nie tylko stare rytowane deski, to też historia o tym, jak twórczość zwykłego chłopa wpłynęła na sztukę ludową w Polsce.

Czytaj dalej „Drzeworyt Płazowski – historia i reaktywacja”

Muzyka w zasięgu głosu – 3 odcinek podcastu

O czym mówiła i mówi muzyka ludowa ostatniego stulecia oraz o tym jak zmieniała się rola muzyków w społeczności wiejskiej porozmawiamy z badaczami, edukatorami, ale przede wszystkim kontynuatorami rodzinnych tradycji muzycznych.

W podcaście „Ludowość polskiej muzyki tradycyjnej między 1920 a 2020 rokiem” wypowiedzą się Ewa Grochowska, Janina Obirek oraz Arkadiusz Szałata. Zaprasza Katarzyna Chodoń.

Słuchaj odcinka:

Czytaj dalej „Muzyka w zasięgu głosu – 3 odcinek podcastu”